Dr. Levent Sümer: "Döviz kuru artışına, üretim ile istihdamdaki yavaşlamaya ve olası resesyona dikkat"

T.C. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın açıkladığı, hükümetin “Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi” ya da yaygın adıyla “Koronavirüs” paketine akademik çevrelerden değerlendirmeler gelmeye başladı.

SGK prim ve kredi borçlarının ertelenmesi

İstinye Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Levent Sümer, hükümetin Koronavirüs’ün ekonomik etkileriyle mücadele kapsamında yürürlüğe koymuş olduğu tedbir paketinin, tedirginlik ve büyük belirsizlik içerisinde olan özel sektör ve reel sektöre bir nebze olsun nefes aldıracağını düşündüğünü belirterek; şunları söyledi: “Öncelikle, SGK prim ve kredi borçlarının ertelenmesi, şirketler için kısa vadede nakit akış yönetiminde bir rahatlama sağlayacaktır. Kredi garanti fonunun limitlerinin 50 milyar TL’ye çıkarılması, piyasaya nakit enjeksiyonu açısından önemli olsa da, bu kredilerin takibinin dikkatli yapılması önem arz ediyor. En düşük emekli maaşının 1.500 TL olması ve bayram ikramiyesinin erkene çekilmesi, özellikle yaşlı nüfus açısından olumlu bir gelişmedir. Ancak bununla birlikte, 80 yaş üstü ve tek yaşayan yaşlılarımız için evde periyodik bakım hizmeti ve Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın ihtiyaç sahibi ailelere yapacağı 2 milyar TL’lik nakdi yardım önemlidir.”

Turizm sektörü 2020 yılını oldukça zor geçirecek

Bazı önemli sektörlere ilişkin özel açıklamalar da yapan Sümer, uluslararası hava yolu ulaşımının neredeyse durma noktasına geldiğine dikkat çekerek; sözlerine şöyle devam etti: “Paketteki KDV indirimi, havayolu şirketlerine olumlu yansıyacaktır. İptallerin arttığı turizm sektöründe de konaklama vergisinin ertelenmesi, ufak da olsa bir rahatlama sağlayabilir. Ancak turizm sektörü 2020 yılını oldukça zor geçirecektir. Otel kiralamalarına ilişkin irtifak hakkı bedelleri ve hasılat payı ödemelerinin, önümüzdeki 3 aylık ödemelerinin, 6 aylığına ertelenmesi pozitif olsa da; bu madde eğer özel mülk sahiplerini de içeriyorsa bu durum kiralayanlar açısından negatif bir etki oluşturabilir. Konunun biraz daha açıklığa kavuşturulmasında fayda var.”

200 milyar TL konut kredi stokuna dikkat

Açıklamasında konut kredilerine de değinen Sümer; “Oranın yüzde 90’a çıkarılması, yabancıya satışın çok yavaşlayacağı önümüzdeki dönemde iç talebi canlı tutmaya yönelik bir hamle olsa da; konu, faiz oranlarının sürdürülebilirliği ve 200 milyar TL’lik konut kredi stoku bulunan bankalara getireceği ek yük açısından takip edilmelidir. Ayrıca bu yükün yüzde 55’i, 3 kamu bankasının omuzlarındadır. Tabi son dönemlerde oldukça yavaşlayan inşaatların, Koronavirüs ile birlikte daha da yavaşlamasıyla, teslimatlarda yaşanacak olası gecikmeler de dikkate alınmalıdır. Burada konunun bir mücbir sebep olarak değerlendirilmesiyle, belki vatandaşların cayma süreleri ve hakları konusunda da bir düzenleme yapılabilir.” dedi.

Önümüzdeki dönemde çözüm bekleyen konular

Önümüzdeki dönemde çözüm bekleyen konulara da değinen, İstinye Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Levent Sümer, sözlerini şöyle tamamladı: “Tüm bu tedbirlere ilaveten, kısa ve orta vadede döviz kurunda yaşanan aşırı artışın ve üretim ile istihdamdaki yavaşlamanın enflasyonda oluşturacağı artışa ve bunların ekonomideki büyüme hedeflerine etkisine dikkat edilmesi gerekir. Olası resesyon etkisi iyi irdelenmeli. Ayrılması planlanan 100 milyar TL’lik bütçenin kaynağı;vergi ötelemelerinin muhasebesel açıdan takibi; yurtdışında iş yapan firmalarımızın ihracat yaparken karşılaşacağı nakliye, vize ve gümrük sorunları; artan dövizle birlikte, şirketlerin kredi geri ödemelerinde, 2018’in ikinci yarısında yaşadıkları sorunların tekrarlanması; perakende sektöründe alınan tedbirler sebebiyle iç tüketimin yavaşlamasının firmalara getireceği mali yükler; gelirleri azalan ve azalacak olan vatandaşlarımızın enerji tüketimlerinin ve olası fiyat artışlarının aile bütçelerine getireceği olası ilave maliyetler, önümüzdeki günlerde çözüm bekleyen konular arasında yer alıyor.”